2/3 uchodźców przebywających w Polsce pracuje zarobkowo – wynika z najnowszego raportu Narodowego Banku Polskiego (NBP) przeanalizowanego przez Centrum Analityczne Gremi Personal.
Przed rosyjską wojną zatrudnionych było 94% ukraińskich migrantów w Polsce, a po prawie dwóch latach wojny – pracuje zdecydowana większość uchodźców – aż 64%.
W 2023 r. zarówno ukraińscy uchodźcy, jak i przedwojenni migranci zarobkowi otrzymywali przeciętne wynagrodzenie w wysokości 3000-4000 PLN netto. Prawie połowa uchodźców (49%) i co 5 badany (21%) z przedwojennej migracji zadeklarowało zarobki poniżej 3000 PLN.
Wynagrodzenia zarówno migrantów zarobkowych, jak i uchodźców z Ukrainy rosną od 2019 roku systematycznie, co jest spowodowane rekordowo niskim bezrobociem utrzymującym się na granicy 5 % i wzrostu płacy minimalnej. Z badania NBP wynika, że średnie wynagrodzenie migrantów wzrosło o około 38% w latach 2019-2022 i o 6% w latach 2022-2023. Średnia pensja netto otrzymywana przez Ukraińców w Polsce wynosi około 3 500 PLN.
Uchodźcy to przede wszystkim kobiety i dzieci. Zdecydowaną większość wszystkich uchodźców stanowią kobiety – 78%, mężczyźni – 22%. 1/3 z nich to kobiety samotne, nie posiadające ani dzieci, ani partnera (32%). Kobiety z dziećmi stanowią 26% ogółu uchodźców, a 12% kobiety, które przebywają dodatkowo z innymi członkami rodziny.
Pomimo nieproporcjonalnie niższej liczby uchodźców-mężczyzn z Ukrainy, mają oni lepszą pozycję na rynku pracy. Większość z nich jest zatrudniona (71% vs. 61%) i tylko 15% mężczyzn jest bezrobotnych w porównaniu z 27% kobiet.
Z jednej strony może to wynikać z większego zapotrzebowania na pracę w zawodach wykonywanych przez mężczyzn, z drugiej strony kobiety uchodźczynie częściej opiekują się dziećmi. – komentuje Anna Dzhobolda, dyrektorka ds. rekrutacji międzynarodowych w Gremi Personal.
Co ciekawe, przedwojenni migranci pracowali głównie w zawodach wymagających kwalifikacji, ale niekoniecznie wyższego wykształcenia (spawacze, tokarze, elektrycy itp.), podczas gdy uchodźcy mogą pochwalić się wyższym wykształceniem, choć zdecydowana większość z nich wykonuje proste prace, które nie wymagają kwalifikacji.
Centrum Analityczne Gremi Personal również zbadało poziom wykształcenia zatrudnionych przez siebie uchodźców (w ankiecie wzięło udział 480 respondentów). Najwięcej, bo 36% posiada wykształcenie średnie techniczne. 1/3 (26%) posiada pełne wykształcenie średnie, 18% wyższe, 8% podstawowe średnie, a 6% niepełne wyższe. 3% posiada tytuł naukowy, a 1,5% posiada wykształcenie wyższe techniczne i niepełne średnie.
Wynagrodzenia ukraińskich uchodźców w Polsce w większości zależą od wzrostu płacy minimalnej w polskiej gospodarce i rzadko są związane z wykształceniem uzyskanym w Ukrainie, niezależnie od jego poziomu. Jeśli jednak wysoko wykwalifikowani Ukraińcy dobrze znają język polski, mogą konkurować z Polakami o wolne stanowiska. – dodaje Anna Dzhobolda.