Czas na Energetyczną Rewolucję: Dlaczego Polska Musi Przyspieszyć Prace nad Krajowym Planem w Dziedzinie Energii i Klimatu.
W ostatnich miesiącach, temat transformacji energetycznej i klimatycznej zajmuje coraz więcej miejsca w publicznej debacie. Nie ma w tym nic dziwnego – zmiany klimatu to wyzwania, z którymi musimy się zmierzyć już teraz. Ale jak Polska stoi w tej kwestii? Okazuje się, że choć powinniśmy zakończyć prace nad nowym Krajowym planem w dziedzinie energii i klimatu w czerwcu tego roku, to proces ten odbiega od naszych oczekiwań.
Spóźniony plan a wysokie stawki
To niepokojące, że jako jedyny kraj w Unii Europejskiej, Polska nadal nie przedstawiła długoterminowej strategii wpisującej się w cel osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Chociaż prace nad projektem aktualizacji ruszyły, z informacji Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, iż przedstawiony w lutym projekt jest niekompletny. Palmę pierwszeństwa zdaje sobie brać niepewność – brak czytelnego harmonogramu oraz ambitniejszych scenariuszy działania, które odpowiadałyby na wyzwania pakietu Fit for 55 czy planu REPower.
Potrzeba rzetelnych konsultacji
Jednak to nie tylko sprawa abstrakcyjnych dokumentów i terminów. Chodzi o rzetelny dialog społeczny. Trzydzieści organizacji branżowych i społecznych zaapelowało do Ministerstwa o przyspieszenie prac i otwarcie dokumentu na społeczne konsultacje. Taki krok pozwoliłby nie tylko na zgłoszenie i adresowanie uwag, ale też na budowanie szerokiego zrozumienia potrzeby i potencjału zmian.
Więcej niż tylko zobowiązanie
Dlaczego ten dokument jest taki ważny? Krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu to nie tylko wykonanie unijnego rozporządzenia. To głównie szansa na uporządkowanie i przyspieszenie niezbędnej transformacji energetycznej w Polsce. Skoncentrowanie się na efektywności energetycznej, walce z emisją gazów cieplarnianych, ale także na sprawiedliwości społecznej i innowacyjności. To fundament dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przy planowaniu programów w ramach Funduszu Modernizacyjnego czy Transformacyjnego.
Dialog społeczny i przyszłość transformacji
Wojciech Augustowski ze Stowarzyszenia Instytut Reform podkreśla, że przeprowadzenie konsultacji publicznych ma kluczowe znaczenie dla zwiększenia zrozumienia i akceptacji społecznej dla wyzwań zapisanych w Krajowym planie. Jest to też ważne dla zbudowania potencjału implementacyjnego. Dlatego sygnatariusze listu do Ministerstwa Klimatu i Środowiska apelują o uruchomienie trwałego, wielopoziomowego dialogu społecznego. Sami deklarują chęć aktywnego udziału w procesie konsultacji, dążąc do wypracowania kompleksowej i sprawiedliwej społecznie polityki energetycznej.
Podsumowanie
Prace nad Krajowym planem w zakresie energii i klimatu to nie tylko administracyjny obowiązek Polski wobec Unii Europejskiej, ale przede wszystkim realna szansa na uporządkowanie krajowej polityki energetycznej. To okazja, aby ugruntować Polską pozycję w Europejskim Zielonym Ładzie, z korzyścią dla gospodarki, społeczeństwa, i środowiska. Nie pozwólmy, aby ta szansa została zmarnowana przez brak działania i zaangażowania. Czas działać już teraz!
