W ostatnich latach obserwujemy w Polsce zjawisko bezprecedensowego spadku liczby urodzeń. Do końca września 2024 roku na świat przyszło jedynie 192 tys. dzieci – liczba ta nigdy wcześniej nie była tak niska od zakończenia drugiej wojny światowej. Ale co tak naprawdę stoi za tym dramatycznym spadkiem dzietności?
Finanse a decyzja o dziecku
Przede wszystkim nie można ignorować kwestii finansowych. Trudna sytuacja mieszkaniowa, niestabilność zatrudnienia szczególnie wśród młodych dorosłych, gdzie aż połowa osób w wieku 20-24 lata pracuje na umowy na czas określony, kreuje poczucie niepewności przyszłości. Jak możemy planować powiększenie rodziny, gdy nie jesteśmy pewni, czy w przyszłości będziemy mieli stałe źródło dochodu?
Edukacja a związki
Inną istotną barierą jest różnica w poziomie wykształcenia między kobietami a mężczyznami. W Polsce, kobiety w wieku 25-34 lat częściej niż mężczyźni zdobywają wykształcenie wyższe (50% wobec 30%). Mateusz Łakomy, demograf, zwraca uwagę, że ta nierównowaga utrudnia tworzenie stabilnych związków, co bezpośrednio przekłada się na liczbę urodzeń.
Work-Life Balance
Równie istotne jest kwestia łączenia życia rodzinnego z zawodowym. W Polsce dostępność pracy na część etatu, szczególnie dla matek dzieci w wieku 1-2 lat, jest jedną z najniższych w Europie. Taki stan rzeczy nie sprzyja podejmowaniu decyzji o kolejnym dziecku, ze względu na trudności w pogodzeniu obowiązków zawodowych z rodzicielskimi.
Przestrzeń życiowa
Posiadanie odpowiedniej przestrzeni mieszkalnej to kolejny ważny czynnik. W przypadku chęci powiększenia rodziny o drugie dziecko, znaczenie ma nie tylko posiadanie mieszkania, ale także jego wielkość. Tutaj wynika jasny komunikat – aby myśleć o większej liczbie dzieci, najlepiej mieszkać w domu zamiast w mieszkaniu w bloku.
Podsumowanie
Problem spadku dzietności w Polsce jest wielowymiarowy i nie można go rozwiązać poprzez jednostronne działania. Wymaga to współpracy różnych sektorów – od edukacji, przez rynek pracy, aż po kwestie mieszkaniowe. Jak podkreśla Mateusz Łakomy, konieczne jest stworzenie warunków, które będą sprzyjały stabilności życiowej młodych ludzi, co może w dłuższej perspektywie przyczynić się do wzrostu dzietności. Czy jesteśmy gotowi na te zmiany?
