Tłumaczenie tekstu z jednego języka na drugi to nigdy nie jest tylko sztywna zamiana słów. To sztuka, w której ważne jest nie tylko to, co autor chciał przekazać, ale też jak odbiorca to odczuje. Chcesz wiedzieć, jak tłumacze decydują, kiedy trzymać się oryginału, a kiedy pozwolić sobie na większą swobodę? Zapraszam, opowiem Ci o magicznym świecie wolnych tłumaczeń!
Czym są wolne tłumaczenia?
Zacznijmy od podstaw. W tłumaczeniu wolnym ważniejsze jest oddanie ogólnej treści materiału oryginalnego niż wierność tekstowi źródłowemu. Ale co to właściwie znaczy? Wyobraź sobie poezję, gdzie każdy wers, metafora, a nawet rym ma swoje głębsze znaczenie. Czy możliwe jest dokładne przetłumaczenie takiego utworu, zachowując jego początkowy rytm, odczucia, które wzbudza? Nie zawsze. Tutaj właśnie przydaje się tłumaczenie wolne, które pozwala przenieść ducha tekstu, niekoniecznie każde słowo.
Zastosowanie wolnych tłumaczeń – w jakich branżach się sprawdzają?
Czy tylko poezja korzysta z wolności słowa? Otóż nie! Gdzie spotkasz się z tak zwanym wolnym przekładem? Reklama, marketing, a nawet lokalizacja produktów to dziedziny, które często wymagają odejścia od dosłowności. Reklama ma przyciągać, rozbawiać lub informować, zależnie od celu. Wyobraź sobie więc próbę znalezienia idealnego odpowiednika dla angielskiego sloganu, który ma zadziałać w Polsce. Przekład słowo w słowo rzadko kiedy będzie skuteczny. Tu z pomocą przychodzi tłumaczenie wolne, które pozwala na przystosowanie przekazu do kultury odbiorców.
Wolne tłumaczenia w pracy tłumacza. Na co należy zwracać uwagę?
Wolne tłumaczenie to nie swoboda bez jakichkolwiek ograniczeń. Każdy tłumacz musi pamiętać, że jest stróżem treści oryginalnej. Nie może więc po prostu robić, co mu się żywnie podoba. Tłumaczenie, nawet wolne, musi oddawać sens tekstu, być wysokiej jakości. Jak to zrobić? Kluczem jest zrozumienie tekstu źródłowego, a także doskonała znajomość języka i kultury odbiorców. Pamiętajmy też o ważnej rozmowie z klientem – to on decyduje, czy wolne tłumaczenie jest rozwiązaniem, na które się zgadza.
Czy wolne tłumaczenie to sztuka? Zdecydowanie tak. Wymaga nie tylko świetnej znajomości obu języków, ale i zrozumienia kulturowych niuansów, a także odwagi, aby odejść od dosłowności na rzecz przekazu. Tłumacz wolny musi więc być nie tylko lingwistą, ale i trochę poetą. To fascynująca praca, która nigdy nie jest tylko czarno-biała.
